رمان پطرزبورگ در دوره‌ي کوتاه اما پرفرازونشيبي در سال ???? ميلادي و در پايتخت روسيه، سنت پطرزبورگ، شکل مي‌گيرد. رمان پطرزبورگ نمايي است از تصاوير و احساسات؛ پنجره‌اي است در غرب و رو به شرق؛ نمادي است از ابهام و تناقض شخصيت‌هاي روسي داستان. در اين رمان تاريخ، فرهنگ و سياست در کنار هم قرارگرفته و درهم‌آميخته‌اند. پطرزبورگ تلاشي است براي کشف هويت يک شهر و درنهايت پي بردن به هويت يک کشور و در آن‌ هم گزارش‌هاي هواشناسي، اخبار روز، اخبار دنياي مد و فن و نيز مسائل روان‌شناختي را مي‌توان يافت. پطرزبورگرماني است که «تمام روسيه در آن خلاصه‌شده است».

نخستين نکته‌ي حائز اهميت درباره‌ي اين رمانآن است که دو نسخه از آن وجود دارد؛ نسخه‌ي اصلي که در سال ???? انتشار يافت و نسخه‌ي ديگري که در سال ???? روانه‌ي بازار شد. نسخه‌ي دوم اين رمان به‌طورجدي توسط نويسنده ويرايش شد و بخش‌هاي قابل‌توجهي از آن حذف گرديد تا مطالعه‌اش براي خواننده راحت گردد. آندي بيه‌لي بخش زيادي از قسمت‌هاي تجربي کتاب را حذف نمود و در عوض ساختارهاي واضح‌تر را به متن افزود. نسخه‌ي کوتاه‌تر کتابچيزي حدود ??? صفحه طول دارد و نسخه‌ي طولاني‌تر آن ??? صفحه است. به همين دليل مطالعه‌ي نسخه‌ي اصلي آن بيشتر توصيه مي‌شود.

گرچه رمان با لحني کلاسيک و هزل گونه آغاز مي‌شود، داستان خانواده‌ي آلباکوف در سال ???? در شهر سنت پطرزبورگبه‌مرور تغيير مي‌کند و با دست گذاشتن بر تناقض‌ها دمدمي‌مزاجي‌هاي شخصيت‌ها تبديل به داستاني مي‌شود که هدف اصلي‌اش کاويدن روان انسان‌هاست. اتفاقات دنياي حقيقي و بيرون از کتاب به‌تدريج در غباري از سردرگمي و غوغاي دروني شخصيت‌هاي داستان، محو مي‌شود. شايد کمي درگير شدن با داستان براي خواننده دشوار باشد و مطالعه‌اش زمان زيادي طلب کند. دليل، آن است که نبايد در جست‌وجوي ساختاري منسجم باشيم و سعي کنيم اتفاقت داستان را در ذهن خود به يکديگر پيوند دهيم؛ تنها در اين صورت است که متوجه استعداد و هنر نويسنده مي‌شويم و آن را تحسين مي‌کنيم.

آندري بيه‌لي در اين اثر خود به شرح تمام تغييرات، درگيري‌ها و آشوب‌هايي مي‌پردازد که زندگي خانواده‌ي آلباکوف را دستخوش تغيير مي‌سازد و شايد به همين دليل است که نويسنده‌ي نامي روس، ولاديمير ناباکوف، اين اثر او را يکي از چهار اثر برتر قرن بيستم در مکتب مدرنيسم مي‌داند. پطرزبورگرماني است سرشار از لذت؛ رماني است غزل گونه و اثري است در گراميداشت تمام موضوعات شگفت‌آور و حتي تکراري ادبيات روسيه. باورنکردني است! لازم است تکرار کنم که ناباکوف اين اثر را يکي از چهار اثر برتر قرن بيستم مي‌داند!

درباره‌ي آندري بيه‌لي

آندري بيه‌ليمتولد ?? اکتبر ???? شهر مسکو، کشور روسيه، است. وي در ? ژانويه ???? چشم از جهان فروبست. آثار او بيشتر در زمينه شعر و داستان‌هاي تاريخياست. او بيشتر تحت تأثير نويسندگاني چون داستايوسکي، آنتون چخوف و الکساندر بلاک فعاليت مي‌کرد.بوريس بوگاف را بيشتر به نام هنري او، يعني آندري بيه‌لي مي‌شناسند. بيه‌لي فرزند خانواده‌اي انديشمند بود.

پدر او، نيکولاي بوگاف، از رياضيدانان برجسته و يکي از مؤسسان مدرسه‌ي رياضيات مسکو بود. مادر او در زمينه‌ي علمي فعاليت چنداني نداشت اما يکي از زيباترين و مشهورترين بانوان زمان خود و نقل مجالس بود. بيه‌لي در جواني در کنار ادبيات به مباحث ديگري چون موسيقي، فلسفه و رياضي نيز علاقه نشان مي‌داد. او بيشتر به سبب مقالات تأثيرگذار فلسفي خود مشهور شده است؛ مقالاتي که در آن‌ها به هندسه و احتمالات حمله کرده است. برخلاف علاقه‌ي پدر به رياضيات، يا شايد به دليل علاقه‌ي پدر به علم رياضي، بيه‌لي به تکرار در آثاري چون کوتيک لتف، به نظريه‌ي احتمال اشاره‌کرده است.

برگردان فارسي اين اثر به قلم فرزانه طاهري که از نشر مرکز منتشر شده است.

مشاهده کتاب: https://www.cavack.com/Item/35062

اثر جيمز ايجي به مناسبت صدمين سالروز تولدش

رمان« روايت يک مرگ در خانواده » در سال ????، يعني دو سال پس از مرگنويسنده در سن پنجاه‌وپنج‌سالگي به چاپ رسيد و تا به امروز به‌عنوان اثري بي‌نقص در ذهن بسياري نقش بسته است؛ اين شرح‌حال يکي از تأثيرگذارترين برداشت‌هايي است که مي‌توان از فقدان و مرگ عزيزان و غم و اندوه ناشي از آن داشت را در خود جاي‌داده. داستان کتاب به‌اين‌ترتيب است که مردي به نام جِي فولِتدرراه برگشت به خانه‌اش در ناکس ويل ايالت تنسي آمريکا در يک تصادف رانندگي جان خود را از دست مي‌دهد؛ چنين رخداد غمباري تنها جان يک نفر را نمي‌گيرد، بلکه تمام خوشي و رضايت يک خانوادهرا هم از ميان مي‌برد. اين کتاب ، اثري است مملو از شوق نويسندگي، نثري غزل گونه و سرشار از احساسات و شايد به همين دليل است که يکي از شاهکارهاي ادبيات آمريکابه‌حساب مي‌آيد.

در يک‌شب فرح‌بخش بهاري در سال ????، در شهر ناکس ويل ايالت تنسي، جِي فولت، پدر دو کودک که مردي است نجيب و خوش‌قلب و کمي نيز ازلحاظ مالي با مشکل روبه‌رو است با زنگ تلفني از جانب برادر مستش، رالف، از خواب بيدار مي‌شود. در اين تماس به او ميگويند که پدرش با مشکل قلبي جدي روبه‌رو است و شايد تا صبح دوام نياورد. جِي پس از خداحافظي از همسرش، مري، خانه را ترک مي‌کند و درراه شايد در پس ذهنش از خود مي‌پرسد که چه مي‌شود اگر به همين زودي‌ها مرگسراغ او نيز بيايد.

جيمز ايجي در رمان « روايت يک مرگ در خانواده »که برنده‌ي جايزه‌ي پوليتزرنيز شده درحقيقت در قالب داستان، ماجرايي حقيقي و داستان مرگ پدرش را، آن‌هم زماني که خود او تنها ? سال داشت، روايت مي‌کند. ايجي سير داستان را از شب مرگ پدر آغاز مي‌کند و با توصيف مراسم خاک‌سپاري ادامه‌اش مي‌دهد؛ سير داستان عيناً مطابق با حقيقت است و به همين دليل احساسات و وقايع دقيقاً همان‌هايي هستند که يک خانوادهبا مرگ ناگهاني يکي از اعضايش تجربه مي‌کنند. رمان گرچه ممکن است ساده و سرراست به نظر برسد اما کتابي است پرعمق و با نثري قوي. تک‌تک شخصيت‌پردازي‌هاي کتاب استادانه و در کمال صورت گرفته‌اند، خصوصاً شخصيت مري. مرگ شوهر براي مري يعني تنهايي و بي‌پشتوانگي و مري مي‌داند که از حالا به بعد تنها بايد به خدا تکيه کند اما درست در همين زمان و براي نخستين بار ايمان مري به وجود خدا سست مي‌شود. به خواننده همچنين شانس شناختن اندرو، برادر مري، نيز داده مي‌شود.

اندرو با اهانت‌هايي که به خدا و مذهب مي‌کند هم بعدي فلسفي به رمان مي‌دهد و هم سبب اختلاف ميان شخصيت‌هاي مختلف مي‌شود. رالف در آشوب است؛ او مردي الکلي است و خود را بابت مرگ برادرش سرزنش مي‌کند و مدام با جايگاه تهي از احترامي که در خانوادهدارد در کلنجار است. شخصيت ديگر، خاله‌ي مري است که زني است سرشار از مهر و محبت و البته سرسخت که ظرفيت‌هايش در اين اوضاع نابسامان و نامتعادل مورد آمايش قرار مي‌گيرند. در اين شخصيت‌هاست که مرز ميان عشق و نفرت شکل مي‌گيرد و ايجي آغاز به تصحيح و درک عواطفش که گهگاه حتي زبان از توصيفشان قاصر است، مي‌کند.

درمرکز اين دايره‌ي احساسات اما خود ايجي است که ايستاده؛ ايجي خود را به ياد مي‌آورد، پسري جوان و با عنوان روفوس فولت. روفوس پسري است قابل‌اطمينان و کمرو؛ حالا اگرچه پدر را يک‌شبه ازدست‌داده اما به‌تدريج به درک بيشتري از رابطه‌ي ميان پدر و پسر مي‌رسد. تلاش‌هاي روفوس براي درک فقدان پدر به بي‌ميلي نسبت به اين موضوع مي‌انجامد. يادآوري خاطراتي که روفوس با پدر دارد به خلق چنان زيبايي‌اي مي‌انجامد که تنها در رمان‌هاي آمريکايي شاهدش هستيم.

« روايت يک مرگ در خانواده » چه ازنظر روان‌شناختيو چه ادبيشاهکار است. توجه خاصي که دراين رمانبه تفاوت فکر، گفتار و عمل شده سبب مي‌شود تا شاهد تاروپود و اساس حقيقي انسان بودن باشيم. اين رمانشايد يکي از قوي‌ترين و شخصي‌ترين رمان‌هايي باشد که مي‌خوانيد؛ بايد گفت که نويسندهاز عمد رمان را به تجربيات خود نزديک کرده تا بتواند از اسرار مرگوزندگي، باور و بي‌اعتقادي و چنين مسائلي که شايد همه‌ي ما تا حدي با آن‌ها درگيريم پرده بردارد.

درباره‌ي نويسنده

جيمز روفوس ايجيکه درخانه او را بانام روفوس صدا مي‌زدند زاده‌ي ???? ميلادي ناکس ويل تنسي است. پدرش، جيمز ايجي، يا همان جِي، در طول عمرش شغل‌هاي مختلفي را امتحان کرد و حتي مدتي در کسب‌وکار خانوادگي همسرش که ساخت‌وساز بود مشغول به کار بود. جيمز که نزديک به شش سال داشت، پدرش درراه برگشت از عيادت پدر بدر بستر مرگش در يک حادثه‌ي رانندگي از دست رفت. ماشين چند دور چرخيده بود و جيمز در جا کشته‌شده بود. اين تصادف و عواقبي که به دنبال داشت گويي به حافظه‌ي ايجي سنجاق شده است. در سنين نوجواني ايجي رابطه‌ي نزديک با يک کشيش به نام پدر جيمز فلاي پيدا کرد. پدر بعدها راهنماي او شد. ايجي در سال ???? از آکادمي فيليپس فارغ‌التحصيل شد. در دانشگاه هاروارد به تحصيل ادامه داد و زير نظر منتقد برجسته و سرشناس، آي. اِي. ريچاردز به تحصيل ادبيات مشغول شد. پس از فارغ‌التحصيلي از دانشگاه، همکاري پرثمر اما پرتنشي را با مجله‌ي فورتون آغاز کرد.

درسال ????، ايجي براي ما مويت به آلاباما سفر کرد و عکاس مشهور واکر ايوانس نيز همراهش بود؛ آن‌ها مي‌رفتند تا درباره‌ي وضعيت کشاورزان فقير و مشکلاتشان گزارش تهيه کنند. ايجي در همين باره دست‌به‌قلم شد اما نوشته‌اش از جانب مجله‌ي فورتيون رد شد؛ همکاري با ايوانس نيز به جايي نرسيد اما برخلاف تمام مخالفت‌هاي اول راه، اثرش با عنوان «بگذاريد مردان مشهور را تحسين کنيم» در سال ???? منتشر شد. او هم داستان‌نويسيمي‌کرد و هم به‌ نقداز چند فيلم و فيلم‌نامه، ازجمله ملت، ملکه‌ي آفريقايي و شب و شکار دست‌به‌قلم شد. ايجي درحالي‌که با اعتياد به الکل و مشکلات قلبي درگير بود بالاخره توانست رمانش را که درباره‌ي مرگ پدرش بود با عنوان « روايت يک مرگ در خانواده » به اتمام برساند. در ماه مه سال ????، تنها دو روز پيش سي و نهمين سال‌ مرگپدرش، ايجي در اثر حمله‌ي قلبي در شهر نيويورک از دنيا رفت. اين رمان بعد از مرگ او در سال ???? منتشر شد و يک سال بعد توانست جايزه‌ي پوليتزررا از آن خود کند.

اين کتاب توسط انتشارات شورآفرين و با ترجمه‌ي شيرين معتمدي منتشر شده است. مشاهده و خريد کتاب از ( فروشگاه کتابکاواک)